Rondetafelgesprekken bij de Haagse Kunstkring, voorjaar 2017

Blok 1 - 18 en 25 april 19.30-21.30 uur: Deugniet keert huiswaarts ofwel het einde van een alibi – Ook een theorie van het einde van de kunst.
Blok 2 - 23 en 30 mei 19.30-21.30 uur: De kunst keert zich naar binnen.

Gespreksleidster: Philo Gruisen

Inschrijving gesloten, we zijn volgeboekt!

Heeft kunst nog een toekomst? Keert de kunst zich naar binnen? Wat is de betekenis van het museum? Is de kunstenaar belangrijker dan het kunstwerk?

In een bundel Duitse essays onder de titel "Der Aesthetische Imperativ" (2007) geeft de filosoof Peter Sloterdijk zijn diagnose van de moderne samenleving en de betekenis daarbinnen van de esthetica en kunst in de brede zin van het woord. Als een arts onderzoekt hij wat er aan de hand is, verklaart dit, maar hij geeft geen concrete receptuur voor genezing. Alleen uit het begrijpen en doorgronden van de teksten zelf kan een antwoord voor de lezer tevoorschijn komen. De inhoudsopgave van zijn bundel geschriften zijn gerubriceerd in zeven hoofdstukken die elk een essay bevatten, namelijk klankwereld, in het licht, design, stad en architectuur, conditio humana, museum, kunstsysteem. Deze opsomming geeft al de breedte van zijn diagnose-veld aan.

In gesprekken van twee bijeenkomsten per essay gaan we deze hoofdstukken verkennen in een rondetafelgesprek.

Philo Gruisen is goed bekend met de (meeste) werken van Sloterdijk. Vanwege haar liefde voor filosofie, kunst en de Duitse taal heeft zij uit deze - alleen in het Duits verkrijgbare bundel - vier essays vertaald. Zij wil graag de inhoud van deze specifiek over kunst en museum gaande teksten met een groep kunstenaars en kunstminnaars delen. De inhoud hiervan geeft blijk van een verrassende, onverwachte benadering.

Over Sloterdijks stijl en taal
• Zijn schrijfstijl is essayistisch.
• Peter Sloterdijk gebruikt graag tegenstellingen, gebruikt metaforen, speelt met de letterlijke betekenis van de woorden, waardoor zijn taal poëtisch, literair wordt en herhaalt zijn punt vaak in meerdere bewoordingen en rondgang.
• Hij speelt met onze verwachting dat non-fictie schematisch "serieel" opgebouwd is, door zelf zijsprongen te maken, weer terug te komen: ik noem dit "cyclisch redeneren.
• Hij wil/kan niet onmiddellijk duidelijk en helder zijn (transparant zeggen we nu) voor de lezer.
• Hij is een filosofisch-antropologisch essayist en schrijver (zegt hij zelf)
• Hij is filosofische geschoold en baseert zich op de grote denkers en literatoren (van Oudgriekse tot moderne filosofen en schrijvers).
• Hij is op zoek naar een nieuw soort filosofie die over het duo theorie en praktijk heen reikt, en die hij al formulerend ook tracht vorm te geven.
• Hij beoefent geen ideologiekritiek (kritiek op de macht, of op de opdrachtgever als de ideologiedrager), het gaat hem om de "vrolijke wetenschap" in de zin van diagnose van de werkelijkheid) á la Nietzsche.

Doel van de bijeenkomsten
Samen onderzoeken en genieten van rijke teksten, die gaan over dat wat ons van harte boeit en die ons wellicht –indirect – verder kunnen helpen. Want "Een boek is een brief van een goede vriend" (Paul Valéry). Hoe? Door het zorgen voor een alerte geesteshouding: dus voor een open oor om te luisteren en open oog om te lezen. Deze geschriften zijn geen lichte kost. Het is een kwestie van oefenend verder komen in het bijzondere gedachtengoed van Sloterdijk.
Friedrich Nietzsche formuleert het zo: "De lezer van wie ik iets verwacht, moet drie eigenschappen hebben. Hij moet rust hebben en zonder haast lezen. Hij moet niet steeds zichzelf en zijn 'beschaving' tussenbeide brengen. Hij moet, ten slotte, niet aan het eind, zeg maar als resultaat, nieuwe tabellen verwachten". (Fünf Vorreden 2, 1.761).

Werkwijze en vorm
Een rondetafelgesprek.

Het gaat hierbij om een dialoog tussen de gesprekspartners, waarbij PhIlo Gruisen (over) de inhoud van het gekozen essay vertelt en de gespreksleden vragen kunnen stellen en op elkaar kunnen reageren. Het gaat niet om gelijk hebben of krijgen, niet om iets te ontkrachten, maar om het onderzoeken en begrijpen.

Mogelijkheid 1) Een cluster van 2 bijeenkomsten voor één essay:
- 1e bijeenkomst is een gesprek zonder dat de tekst vooraf is gelezen.
- 2e: : bespreking van vertaalde tekst na lezen van de vertaling (als huiswerk)
- kiezen van te volgen werkwijze en essay.

Mogelijkheid 2) Een cluster van 2 bijeenkomsten per essay
- vooraf al tekst als huiswerk gelezen en voorbereid
- de tekst bespreken in twee bijeenkomsten.